Mijn opleiding in marketing en de jarenlange bureau ervaring die ik daarna heb opgedaan hebben mij in mijn ondernemerschap als fotograaf veel gebracht. Daarom probeer ik via verschillende blogs kennis te delen op het gebied van marketing voor fotografen. Ben jij fotograaf en wil jij leren hoe je jezelf in de markt moet zetten? Dan is deze marketing gids voor fotografen zeker een mooi startpunt.

 

Update: Epsilon Studios start binnenkort een cursus over marketing en ondernemerschap binnen de fotografie. Wil je hierover op de hoogte worden gehouden (inhoud, data en prijzen), stuur ons dan vast een e-mail!

Online marketing

Uiteraard is online marketing de meest logische stap. Maar waar begin je precies? Ik maak eerst even een kort overzicht van alle “soorten” online marketing die voor fotografen relevant zijn zodat je daar in ieder geval inzicht in hebt.

  1. Zoekmachine marketing (SEO & SEA)
  2. Social media marketing
  3. E-mail marketing

Uiteraard zijn er meer vormen van online marketing, zoals affiliatie marketing, display marketing en leadgeneratie. Echter zijn deze voor fotografen niet zo effectief.

 

1: Zoekmachine marketing

Ik begin graag met mijn favoriete vorm van marketing: zoekmachine marketing. Het mooie van zoekmachine marketing is dat potentiële klanten al dieper “in de funnel” zitten van hun beslissingsproces. Zij gaven namelijk zelf al aan opzoek te zijn naar een fotograaf. Met zoekmachine marketing zorg je er voor dat je op het juiste moment op de juiste positie aanwezig bent. De kans op “conversie” (potentiële klant gaat over tot actie) is dan ook hoog. Binnen zoekmachine marketing maken we onderscheid tussen “gratis clicks” (organische zoekresultaten, SEO) en “betaalde clicks” (advertenties in de zoekresultaten, SEA).

marketing voor fotografen

1.1: Zoekmachine optimalisatie (SEO)

Voor fotografen is zoekmachine optimalisatie is veruit de meest interessante vorm van zoekmachine marketing. Het verkeer dat je hieruit krijgt is namelijk gratis, en dat maakt jouw marketing kosten dus laag en jouw marges hoog. Zoekmachine optimalisatie is zelfs zo belangrijk dat ik daar een aparte complete gids over heb geschreven.

1.2: Zoekmachine adverteren (SEA)

Zoekmachine adverteren is dus niet gratis. De kosten worden bepaald a.d.h.v. “clicks” (CPC, cost per click). Je koopt dan zoekwoorden in en je betaald iedere keer dat een zoekmachine gebruiker op jouw advertentie klikt. Gemiddeld genomen kost een click binnen Google Ads voor fotografen tussen de € 1 en € 2,50. Een normaal conversieratio (percentage dat van website bezoeker overgaat tot aanvraag/aankoop) ligt zo rond de 2%. Om uit zoekmachine advertenties een potentiële klant te krijgen kost je dat dus al snel tussen de € 50 en € 125. Echter heb je dan nog geen klant: je hebt een aanvraag. Veelal moet je dan nog een voorstel maken. De meeste klanten doen een aanvraag bij meerdere fotografen tegelijk. Zeg dus dat 1 op de 3 aanvragen daadwerkelijk resulteert in een opdracht. Het kan dus zomaar zijn dat één klant jou € 150-375, afhankelijk van hoe het allemaal loopt. Het kan meevallen, maar het kan ook makkelijk aanzienlijk tegenvallen. De range van één klant ligt ergens tussen de € 50 en € 500. Dit heeft te maken met hoe je je website en advertenties precies inricht. Zoekmachine adverteren kan relatief ingewikkeld zijn, al doet Google natuurlijk zijn uiterste best op het voor onervaren adverteerders zo makkelijk als mogelijk te maken.

Nu denk je wellicht: maar dat wordt voor mij nooit rendabel. Begrijpelijk, en voor sommigen ook simpelweg correct. Het ligt heel erg aan je situatie of je dergelijke kosten kunt maken. Stel dat je weet dat je klanten doorgaans maar één keer bij jou komen en de omzet die je maakt is € 200 (bijv: familiefoto’s bijv). Dan wordt het zoekmachine adverteren verhaal niet onmogelijk, maar wel heel erg makkelijk. Ik raad je dan aan in te zetten op de gratis variant waar ik het eerder over had. Maar stel dat je adverteert voor het zoekmachine “zakelijke fotografie” is de kans aanwezig dat niet alleen de waarde van de opdracht aanzienlijk hoger is (al snel tussen de € 400 tot € 1.000), maar ook dat zakelijke klanten terugkerende klanten worden. Aan dergelijke klanten mag je een stuk meer kwijt zijn natuurlijk. Dan wordt het adverteren in zoekmachine al een heel stuk interessanter.

Nu is het wel een heel negatief verhaal over zoekmachine adverteren. Maar het kent ook zeker voordelen. Zoekmachine adverteren zorgt voor direct resultaat. Je kunt binnen een uur van niks naar goed vindbaar gaan. Om een vergelijkbare vindbaarheid te realiseren via de gratis tegenhanger ben je al snel het tienvoud aan tijd kwijt en heb je geduld van weken of zelfs maanden nodig. Snel schakelen is dus een groot voordeel. Daarbij sta je – zoals je hierboven in het screenshot ziet – ook daadwerkelijk bovenaan. De top zoekresultaten zijn namelijk doorgaans advertenties. Wil je dus écht bovenaan staan, moet je simpelweg betalen. Wat je vaak ook ziet, is dat bedrijven zowel een SEO als een SEA strategie hebben. Je claimt dan nog meer posities. Zelf kies ik er voor om enkel voor SEO te gaan omdat de extra kosten voor mij niet opwegen tegen de meer clicks (zeker ook omdat ik al meer dan genoeg werk heb). Laatste feit: een aanzienlijk deel (zeg rond de 25%) van de zoekmachine gebruikers maken gebruik van ad-blockers. Zij zien de Google advertenties dan niet en blijven enkel de organische zoekresultaten (SEO) over.

Zie ook Google’s gratis cursussen op het gebied van online marketing (o.a. zoekmachine adverteren). Je kunt hier ook gratis erkende certificaten behalen, welke zeker niet verkeerd staan op je CV.

2. Social media marketing

Social media marketing is voor fotografen vaak het eerste waar ze aan denken. Logisch, maar ook deels onterecht. Ik heb social media marketing dan ook bewust op plek 2 gezet t.o.v. zoekmachine marketing, die ik op plek 1 heb gezet. Binnen social media marketing heb je – net als bij zoekmachine marketing – ook een onderscheid in “organisch” en “betaald”. Organisch zijn de “gewone gratis uitingen” die je doet. Denk aan het delen van een bericht op Facebook of het publiceren van een story op Instagram. Op het moment dat je gaat betalen voor je uitingen ben je dus aan het adverteren, zoals je kunt zien in het voorbeeld van de Cameranu.nl advertentie die ik op mijn Instagram tijdlijn tegen kwam.

marketing voor fotografen social media

2.1 Instagram

Het eerste social media platform waar fotografen aan denken is natuurlijk Instagram. Logisch ook: het is een heel mooi platform waar foto’s centraal staan. Enerzijds is Instagram sterk in het tonen van je portfolio, anderzijds is wordt het massaal ingezet om diensten en producten te verkopen. Instagram heeft ook allerlei tools ingebouwd om verkopen te stimuleren (denk aan prints voor fotografen). Hoe je succesvol wordt op Instagram kan van veel factoren afhangen. Vaak wordt er dan gekeken naar het aantal volgers dat een fotograaf heeft op Instagram. Mijn ervaring is echter dat dat weinig zegt over het niveau, kwaliteit en succes van de betreffende fotograaf. Uiteraard staat 15,4 K volgers ergens indrukwekkend, maar dat is een ander verhaal. Je kunt je beter richten op kwalitatieve en relevante volgers dan op kwantitatieve en irrelevante volgers.

Voor een succesvolle Instagram strategie is “engagement” belangrijk.  Je kunt hierbij denken aan het percentage van je volgers dat daadwerkelijk je posts liked. Een ander belangrijke KPI is het kijken naar de hoeveelheid reacties onder een post. Je hoort social media marketeers vaak spreken over het “algoritme”. Dit is in feite niet veel meer of minder dan Instagram’s manier om te bepalen wie, waar en hoe vaak wordt getoond. Het is uiteraard gunstig om vaker getoond te worden dus het inspelen op de het algoritme in interessant. Je zou dit ook wel “Instagram optimalisatie” kunnen noemen.

Instagram actiepunten voor fotografen:

  1. Zorg voor een consistente en nette portfolio. Zorg dat er een duidelijke stijl is in zowel de nabewerking als onderwerpen.
  2. Je kunt ook verschillende profielen hanteren voor verschillende doelgroepen. Zo kun je dus je bruiloften los trekken van je zakelijke fotografie.
  3. Zorg voor een korte, duidelijke en nette biografie aan het begin van je profiel. Zorg ook voor je locatie en vergeet de link naar je website niet.
  4. Gebruik relevante hashtags in de juiste taal. #photographe i dus érg breed, bovendien is de kans groot dat je klanten vooral Nederlanders zijn.
  5. Stimuleer engagement in je posts door bijvoorbeeld een vraag te stellen. Vergeet niet om ook te reageren op de reacties die hopelijk gaan komen.
  6. Zorg voor maatwerk: je communicatie moet afgestemd zijn op je doelgroep en het platform. Zo kunnen de verhoudingen van een foto verschillen.

2.2 Facebook

En dan is er natuurlijk nog Facebook voor fotografen. Je kunt uiteraard een zakelijke pagina maken voor je dienstverlening. Organische berichten kunnen natuurlijk wel iets doen, maar het bereik hiervan is doorgaans beperkt sinds een aantal jaar inmiddels. Wat goed werkt is adverteren op Facebook. Deze vorm van adverteren staat nog altijd bekend als relatief betaalbaar (aanzienlijk goedkoper dan Instagram). Binnen de Facebook Business Manager kun je campagnes maken, optimaliseren en rapporteren. Je hebt verschillende afrekenmodellen: CPC (cost per click), CPM (cost per mille (1000 weergaven)) en CPA (cost per action). Deze afrekenmodellen komen voor een groot deel trouwens overeen met die van Instagram (Facebook is ook eigenaar van Instagram). Verder raad ik je aan om je aan te sluiten bij besloten Facebook groepen voor fotografen. Zo zijn er groepen waar fotografen en (TFP) modellen bij elkaar komen en meer. Goed om je netwerk uit te breiden. Ook worden hier regelmatig opdrachten in gedeeld.

2.3 LinkedIn

Voor fotografen is LinkedIn wat mij betreft erg interessant. Tenminste, mits je in zakelijke/commerciële fotografie zit. Het is een platform dat nog altijd erg weinig wordt ingezet door fotografen, dus liggen hier ook nog altijd kansen. Op LinkedIn kun je ook weer organisch (gratis) publiceren. Denk aan een interessante “in-depth” artikel dat je hebt geschreven. Je kunt op dit platform uiteraard ook weer adverteren. Het interessante hierin is dat je kunt targetten (richten) op specifieke functies binnen specifieke sectoren. Denk bijvoorbeeld dus aan art directors binnen advertising.

Voor welk social media platform moet je kiezen?

Dat ligt er aan. In principe is Instagram sowieso een mooi startpunt waar veel doelgroepen in vertegenwoordigd zijn. Instagram werkt zeker goed voor bijvoorbeeld bruiloften en portretten. LinkedIn is uiteraard meer gericht op de zakelijke markt, wat dus weer voor andere kansen on mogelijkheden zorgt. Een kort onderzoekje laat je precies zien welke doelgroep waar precies zit. Stap 1 is dus om te bepalen wie je doelgroep is, stap 2 is waar deze zit en stap 3 is hoe je deze precies gaat bereiken.

Mijn haat-liefde relatie met social media

Om positief te beginnen: social media is super om kennis te vergaren in bijvoorbeeld besloten Facebook groepen met gelijkgestemden. Je kunt hier ook veel nieuwe mensen leren kennen. Verder is het bruikbaar om in contact te blijven met vrienden en familie die je anders niet zo snel zou zien of spreken. Verder ben ik niet zo’n fan van social media marketing. Ik heb daar zowel persoonlijke als zakelijke redenen voor. De persoonlijke redenen daarvoor zijn dat ik van mening ben dat social media vaak een hoog “kijk mij nou” gehalte heeft. We zijn het normaal gaan vinden om onze bezittingen te laten zien: een duur merkje, nieuwe auto of een goed restaurant: alle successen van het leven. Zelf post ik dus vrijwel niks over mijn leven en/of werk. Een veel gehoord argument die ik van anderen hoor: je mist zo veel kansen omdat je daar niet actief op bent. Mijn inziens valt dat wel mee. Allereerst heb ik meer klanten dan ik aankan. Ik heb dus niet meer klanten nodig. Daarbij kost het onderhouden van je social media kanalen al snel een paar uur in de week. Ik vind dit zonde van mijn tijd.

3: E-mail marketing

Zoekmachine marketing en social media marketing zitten beiden ergnes aan het begin of het midden van het beslissingsproces. Noem het suspects, leads of prospects. E-mail marketing gaat meer over mensen die weer een stap verder zijn. Ze hebben dan wel al interesse getoond in jouw product- en of dienstverlening, dan wel al reeds klant geworden. E-mail marketing kent vaak een veel hogere conversieratio dan andere vormen van marketing. Een hoop dat de ontvangers van jouw e-mails hoeven namelijk niet meer overtuigd te worden van jouw expertise omdat zij jou al kennen. Vaak spreekt men dan ook wel van “upsellen”. Een concreet voorbeeld: je mailt 200 mensen die eerder een basiscursus fotografie bij je hebben gevolgd met een interessante aanbieding: 20% korting op de cursus nabewerking voor alle mensen die eerder een basiscursus fotografie bij je hebben gevolgd.

Om je commerciële e-mails te versturen heb je ook software nodig. Zelf heb ik positieve ervaringen met MailChimp. Met een gratis plan kan je doelgroep/database bestaan uit 2.000 contacten. Als je meer e-mail adressen wilt mailen dien je een paar euro per maand te betalen, maar krijg je ook meer functionaliteiten erbij. Het is niet verstandig om e-mails in grote aantallen te versturen via een e-mail client als Gmail: de kans dat je dan als spam wordt aangemerkt is namelijk heel erg groot, en is je campagne dus heel erg ineffectief. Bovendien mis je dan allerlei functionaliteiten, zoals integratie met andere tools en data over het percentage dat je e-mails daadwerkelijk open en op welke links men wel/niet klikt.

Hoe komt je aan e-mails?

Dat kan op verschillende wijzen. Een bekend voorbeeld is een pop-up of een andere manier van communiceren op je website waarbij je je website bezoekers vraagt om zich in te schrijven op jouw nieuwsbrief bijvoorbeeld. Wat veel beter werkt: je website bezoekers daadwerkelijk een reden geven om zich in te schrijven op jouw nieuwsbrief. Denk hierbij aan het downloaden van een gratis white-paper die in de ogen van de website bezoeker waardevol is. Mensen zijn dan veel eerder bereid om hun e-mail adres achter te laten.

Daarbij moet vermeld worden dat wegens privacy (en zeker met de komst van de VGA wetgeving) mag je niet zomaar iedereen mailen. Men moet daar o.a. expliciet toestemming voor hebben gegeven. Voor meer informatie omtrent wetgeving van e-mail marketing: zie deze link.