Wanneer ben je professioneel fotograaf en wat is een professioneel fotograaf (ook wel bekend als beroepsfotograaf of vakfotograaf)? Een veelgestelde vraag waar verschillende antwoorden en definities over bestaan. In deze korte blogpost gaan we hier dieper in op de vraag wanneer iemand zich professioneel fotograaf zou moeten noemen?

Definitie van “professioneel”

Laten we beginnen met de definitie van de term “professioneel”. En laten we daar ook een goede bron bij halen: die van Van Dale.

wanneer ben je professioneel fotograaf van dale 1

In feite is iemand “professioneel” wanneer iemand iets voor zijn of haar beroep doet. Met andere woorden: wanneer iemand “iets” doet in ruil voor geld, er dus zijn of haar boterham mee verdient.

Definitie van “fotograaf”

Vervolgens moeten we de definitie van de term “fotograaf” vastleggen. Wederom raadplegen we daarvoor de Van Dale.

wanneer ben je professioneel fotograaf van dale 2

In essentie is dus iedereen die foto’s maakt een fotograaf. Net zoals iedereen die voetbalt een voetballer is. Iedereen die voetbalt is dus voetballer, maar niet iedere voetballer is ook professioneel voetballer (prof-voetballer zoals we dat meestal noemen). Hetzelfde geldt ook voor fotografen.

Definitie van “professioneel fotograaf”

Als we bovenstaande definities combineren dan komt daar dus uit: iemand die zijn of haar geld verdient door te fotograferen. Eigenlijk is het heel simpel, maar wanneer ontstaan hier dan toch discussies over?

 

1: Vroeger was fotograferen minder laagdrempelig

Dit is tweeledig. Enerzijds was fotografie vroeger veel duurder. Een basis camerakit kostte omgerekend al snel duizenden euro’s. En dan moest je nog dure filmrolletjes kopen en laten ontwikkelen. Fotografie was dus een dure hobby. Het verschil tussen hobbyisten en professionals was dan ook groot. Daarbij moet ook worden opgemerkt dat het maken van een “oke foto” vroeger veel ingewikkelder was dan nu. Alleen al je belichting en focus correct hebben vergde al best wel wat kennis en ervaring. Dat is tegenwoordig wel anders. Een goedkope camera van rond de € 500 kan al heel snel en goedkoop een “oke foto” produceren. Daarmee is dus “oke foto’s maken” al lang niet meer bijzonder, wat vroeger dus wel zo was.

Vroeger was het dus veel duidelijker wie er professioneel fotograaf was: doorgaans was dit een persoon die daar een studie voor had gevolgd en vaak voor tienduizenden euro’s (omgerekend dan) aan materiaal in zijn of haar bezit had. Tegenwoordig heeft de nieuwe generatie vaak geen studie tot fotograaf gevolgd en kunnen zij hun betalende klanten bedienen met een fractie van het materiaal dat daar vroeger voor nodig was.

 

2: Professioneel zegt niet veel over het niveau van de fotograaf

Althans, het is geen garantie voor een bepaald niveau. En daarbij is het heel moeilijk te bepalen wat het niveau daadwerkelijk is. Fotografie is subjectief: je kunt er iets van vinden. De één vindt iets mooi, terwijl de ander er nooit voor zou willen betalen. Deze discussie is dus heel lastig. Er zijn aardig wat commercieel-succesvolle professionele fotografen met een “gemiddeld” niveau en er zijn ook heel wat fotografen die helemaal niks verdienen met fotografie ondanks dat het niveau als “(ver) bovengemiddeld” zou kunnen worden omschreven. Ondernemerschap is hierbij cruciaal.

Fotograaf is geen beschermd beroep

Net zoals zoveel beroepen is fotograaf geen beschermd beroep. Iedereen kan zich dus fotograaf noemen: ervaren of onervaren, jong of oud en met ieder denkbaar specialisme. Zo bestaan er dus ook “paardenfotografen” en vele andere niches waar al dan niet voor wordt betaald. Er zijn mensen die het liever anders hadden gezien. Fotograaf als een beschermd beroep dus. Wat ons betreft een heel slecht idee, omdat het toetsen van de juiste criteria heel lastig is. Daarbij zijn er ook al zo veel succesvolle professioneel fotografen zonder diploma die bewijzen dat het ook niet nodig is. Wat zouden al deze fotografen dan opeens moeten? Zich midden in hun carrière omscholen voor iets dat ze al succesvol doen? Eigenlijk is de marktwerking een ultieme test: als de markt structureel bereid is te betalen voor de diensten van een fotograaf, is deze levensvatbaar en dus relevant. Marktwerking dus.

Hoe zit het dan met de termen “beroepsfotograaf” en “vakfotograaf”?

Ondanks dat deze termen niet voorkomen in de Van Dale kun je wel stellen dat deze twee termen min of meer synoniemen zijn voor “professioneel fotograaf”. Toch lijkt het er op dat hier vaker de nadruk op wordt gelegd dat de fotograaf in kwestie ook daarvoor gestudeerd heeft. Echter zouden de termen “afgestudeerd fotograaf” of “opgeleid fotograaf” beter opgaan. Een fotograaf die geen fotografie heet gestudeerd kan namelijk makkelijk “beroepsfotograaf” zijn. En wat is een vak dan precies? Eigenlijk ook gewoon weer hetzelfde als “beroep” dus.

Is een opleiding een goede graadmeter voor deze termen?

Een fotograaf zonder opleiding kan een zeer succesvol bestaan leiden als professioneel fotograaf en iemand die met hoge cijfers is afgestudeerd aan een opleiding in de fotografie kan hier weer veel moeite mee hebben. En andersom. Een opleiding is zeker geen garantie tot succes en daarom ook een slechte graadmeter. Het portfolio, de referenties en de werkwijze van een fotograaf zijn veel relevanter.

Meer lezen over professionele fotografie?

We schreven eerder al een 10 stappenplan om een fotografie bedrijf te starten (professioneel fotograaf worden) en 5 redenen waarom je een professioneel fotograaf zou moeten inhuren. Verder zou je een kijkje kunnen nemen op ons bedrijfsfotografie portfolio.