In hoeverre is het belangrijk dat creatieven verstand hebben van juridische zaken en hoe kunnen ze hier aan werken?

Vaak komen creatieven bij mij als zij net hebben ontdekt dat hun werk zonder toestemming wordt gebruikt. Op dat moment is het goed om te weten wat je ertegen kunt doen. In dat opzicht is het belangrijk dat je weet wat je rechten zijn als het misgaat. Maar het is ook essentieel dat je aan de voorkant van een opdracht duidelijk aan kunt geven onder welke juridische voorwaarden je te werk gaat. Dit is dan niet alleen het doorsturen van algemene voorwaarden, maar juist ook te weten wat daarin staat. Een simpele stap om aan een goede juridische knowhow te werken waar je daadwerkelijk iets aan hebt en iets mee zal doen, is om te beginnen bij je eigen algemene voorwaarden. Neem deze nog een keer goed door en vraag aan degene die deze voor je heeft opgesteld wat de kleine letters concreet zeggen.

 

In hoeverre kan jij een zakelijke rechtsbijstandsverzekering aanbevelen? Nog andere verzekeringen die verstandig zijn voor creatieven?

Dat is afhankelijk van hoe groot je bedrijf is, het soort opdrachten en het belang van deze opdrachten in euro’s uitgedrukt. Als je een zzp-er bent met kleinere opdrachten die niet al te complex zijn, is een rechtsbijstandverzekering minder relevant dan dat je personeel in dienst hebt, met grote partijen samenwerkt en complexe projecten uitvoert. Ik raad zelf altijd aan om te investeren in een goede aansprakelijkheidsverzekering. Daarnaast bieden veel advocaten ook speciale abonnementen aan voor zzp-ers, waar zij dan terecht kunnen voor rechtsbijstand.

 

Als je als creatief een inbreuk op je auteursrecht constateert, wat kan hij of zij dan het beste doen?

Vanuit een puur juridisch perspectief is het correcte antwoord om een sommatiebrief uit te sturen waarin je aangeeft dat je de maker en auteursrechthebbende bent van het werk, dit werk zonder toestemming of licentieovereenkomst is gepubliceerd en daarmee sprake is van een inbreuk met bijbehorende schadevergoeding. Maar afhankelijk van of er nog enige samenwerking bestaat of zal bestaan met degene die inbreuk pleegt, kan er voor het behoud van de relatie ook voor worden gekozen om hierover eerst met de desbetreffende persoon of organisatie contact te leggen met een ‘aardige’ sommatie. Werkt dit niet, dan is een sommatiebrief nog altijd een oplossing.

Misschien goed om te weten is dat het intellectuele eigendomsrecht een bijzondere positie heeft in het procesrecht van Nederland. Daar waar in de andere rechtsgebieden sprake is van een vaste lage proceskostenvergoeding, dat niet eens in de buurt komt van de werkelijke advocaatskosten, krijgen partijen in het intellectuele eigendomsrecht de volledige advocaatskosten vergoed als zij de zaak winnen. Dit op zich is al  een reden om niet stil te zitten als er inbreuk wordt gemaakt op je auteursrecht of om maar geen advocaat in te schakelen vanwege de kosten.

 

Als je creatieven één juridisch advies zou mogen geven, wat zou dat dan zijn?

Duidelijke algemene voorwaarden zijn essentieel in het achteraf oplossen van problemen. Natuurlijk komt het praktisch gezien niet altijd fijn over als je over juridische voorwaarden begint bij een opdracht, maar het kan je veel geld schelen achteraf. Overigens komt het veelal juist professioneel over als je bij het aanvaarden van een opdracht de algemene voorwaarden ter sprake brengt. En hier benadruk ik ook hoe belangrijk het is dat je zelf weet wat de voorwaarden zijn die je hanteert.

 

Welke lessen kun op juridisch gebied halen uit de coronacrisis?

De coronacrisis heeft ons geleerd dat overmacht en onvoorziene omstandigheden belangrijke begrippen blijken te zijn die wel in veel algemene voorwaarden terug te vinden zijn, maar waarvan bijna niemand de moeite neemt om concreet te benoemen wat nu valt onder onvoorziene omstandigheden. Omdat wij nu allemaal mee hebben gemaakt wat voor gevolgen overheidsmaatregelen kunnen hebben, is het raadzaam om in je voorwaarden duidelijk te maken of je pandemieën en/of overheidsmaatregelen al dan niet onder onvoorziene omstandigheden wil laten vallen.

 

Heb je een opvallend, leuk of gek praktijkvoorbeeld waar een wijze les uit te halen valt? 

Een paar jaar terug heb ik een software-ontwikkelaar bijgestaan die van zijn opdrachtgever een app moest ontwikkelen. Partijen kenden elkaar al jaren, dus er werd niet met opdrachten of algemene voorwaarden gewerkt. Deze app werd opgeleverd in versie 1.0, maar steeds moest er van opdrachtgever iets worden aangepast. Dit totdat zij inmiddels 3 jaar, 4 versies en honderden uren verder waren. Na al dat werk wilde de opdrachtgever niet betalen, want er was geen goed product geleverd en hij had zogenaamd geen opdracht gegeven. Hoewel er geen opdracht en geen algemene voorwaarden zijn getekend, was de software-ontwikkelaar zo slim geweest steeds op de mail te bevestigen van wat er werd gezegd en beloofd. De rechtbank gaf ons hierdoor gelijk. De wijze les is, zet belangrijke afspraken op papier, ook al is het via een (informele) mail.

 

Het juridische buzz-word van vorig jaar was de AVG-wet. Voor mijn gevoel hoor ik daar niemand meer over. 

Ik vermoed dat het nieuwe en onbekende van de AVG-wetgeving er nu wel af is. De focus is nu ook verlegd door de wereldwijde crisis, nu het nieuws en de blogs tegenwoordig uitpuilen van berichten over het Covid-19 virus en de maatregelen. De aandacht voor privacy blijft gelukkig wel bestaan. Bijvoorbeeld toen de overheid apps ontwikkelde om de 1,5 meter afstand te behouden en bedrijven verschillende soorten software gebruikten om te beeldbellen, werd de waarborg van privacy terecht aan de kaak gesteld. Je hoort nu ook de vraag of bedrijven de lichaamstemperatuur van werknemers mogen meten. Dat zou bijvoorbeeld al snel een te grote inbreuk kunnen zijn op de privacy. Zo blijft de privacywetgeving wel onder de aandacht, maar het is inderdaad geen buzz-word meer.