Sinds 2010 ben ik actief in de online marketing. Mijn specialisme binnen dit vakgebied was altijd voornamelijk organisch zoekverkeer. Een meer gebruikte term daarvoor is zoekmachine optimalisatie of SEO (Search Engine Optimization). In deze uitgebreide gids leg ik je uit wat SEO precies is, waarom en hoe je het als fotograaf zou kunnen inzetten. Uiteraard zijn alle tips ook inzetbaar voor andere (creatieve) beroepen en specailisaties.
Update: Epsilon Studios start binnenkort een cursus over marketing en ondernemerschap binnen de fotografie. Wil je hierover op de hoogte worden gehouden (inhoud, data en prijzen), stuur ons dan vast een e-mail!
Wat is SEO en waarom zou je dit kanaal moeten inzetten?
SEO draait om het beter vindbaar maken van een website binnen zoekmachines (met name Google). Er bestaan ook afgeleiden, zoals ASO (App Store Optimization). Je raadt het al: dit is hetzelfde, alleen gaat het dan om de vindbaarheid van apps binnen Google’s Play Store en Apple’s App Store. Je zou de basisbeginselen van “klassiek SEO” ook kunnen inzetten om jezelf, je bedrijf en/of je foto’s binnen platformen als YouTube, Facebook en Instagram.
Wat mij betreft bestaat er in de benadering van marketeers een tweedeling: pull- en push marketing. Simpel uitgelegd zit het ongeveer zo: bij pull marketing zorg je er voor dat je zichtbaar bent wanneer de klant hier zelf om vraagt. Bij push marketing zorg je voor aanwezigheid om momenten waarop je doelgroep er niet direct zelf om heeft gevraagd. Simpele voorbeelden zijn: bij zoekmachine marketing vraagt de consument zelf daadwerkelijk om “ik wil nu een lijst van aanbieders op het gebied van XYZ”, of vroeger natuurlijk de Gouden Gids (telefoonboek). Voorbeelden van push marketing zijn: advertenties op social media en banners op websites. Zelf ben ik als marketeer nooit zo van de push marketing geweest (ook al kan het zeker werken). Een persoonlijke overweging. Verder ga ik mij nu alleen nog maar richten op hoe je pull marketing kunt inzetten (met name zoekmachine optimalisatie dus).
Belangrijk om te vermelden: je heb niet altijd de luxe om te kiezen tussen pull- of push marketing. Stel dat je een nieuw product of dienst hebt waar nog amper of zelfs helemaal geen vraag naar is, dan kun je niet gaan wachten totdat potentiele klanten vragen om jouw product of dienst. Denk hierbij aan een innovatie die bij het grote publiek nog niet bekend is. Je opties zijn in dat geval beperkter en dien je dus sneller te gaan pushen om mensen te inspireren met jouw product of dienst. Voor fotografen heb ik dan ook meteen goed nieuws: ons vakgebied en specialisme is prima ingeburgerd in zowel het bedrijfsleven als bij particulieren. Zo zijn er maandelijks vele duizenden mensen opzoek naar een fotograaf. De vraag is er dus al, en het aanbod ook. Google maar eens naar “fotograaf amsterdam” en dan zie je meteen wat ik bedoel. SEO draait dus niet om vraag creëren maar om aanbod leveren tussen al het reeds bestaande aanbod. Je zou ook kunnen stellen dat je er tussen moet zien te komen. Hoe je aanspraak doet op een stukje zichbaartheid binnen jouw vakgebied lees je hier.
De 3 beginselen van SEO
SEO bestaat uit 3 beginselen: techniek, inhoud en autoriteit. Techniek en inhoud hebben betrekking tot jouw website zelf (intern), autoriteit is iets dat meer van buitenaf komt (extern), maar waar je wel deels invloed op kunt uitoefenen. Als voorbeeld gebruik ik wel eens een supermarkt. De techniek zou dan de logistiek zijn, de kassa’s, de koeling etc. Het is de basis van je supermarkt, want zonder techniek ben je nergens. Daarnaast heb je nog de inhoud: wat bied je daadwerkelijk aan en hoe precies? Bewuste keuzes van het assortiment en de kwaliteit ervan dus. Vervolgens heb je nog je autoriteit. Dit zou je kunnen vergelijken met de naamsbekendheid, het imago en de klanttevredenheid van een supermarkt.
Samengevat bestaat SEO dus uit:
- Techniek van je website (intern): hoe goed staat de basis?
- Inhoud van je website (intern): hoe relevant ben je?
- Autoriteit van je website (extern): hoe goed ben je?
1: De techniek van je website
Allereerst is de techniek van je website van belang. Althans, het is het eerste dat ik even kort wil behandelen. Want het is tegenwoordig helemaal niet meer zo belangrijk als vroeger. Tegenwoordig werkt vrijwel iedereen met een CMS (Content Management Systeem). De aanbieders van deze systemen (denk aan WordPress en SquareSpace) zijn tegenwoordig zo goed geoptimaliseerd en gestroomlijnd dat je nog weinig echt fout kunt doen. Dat was een jaar of 10 geleden toen men nog echt in HTML, CSS en PHP zelf aan het coderen was wel even anders. Robots.txt? Gaat automatisch. Sitemap? Plugin voor. Etc.
Snelheid van je website
Een belangrijk aandachtspunt voor je website is wel nog de snelheid van je website. Je zou Google moeten zien als een jury. Er bestaan duizenden fotografen met een website waar Google uit kan kiezen. Stel dat het een nek-aan-nek race is tussen website A en website B, waarbij website A een laadtijd heeft van 0,5 sec. en website B 2,5 sec. Je kunt je voorstellen dat Google dan er voor kan kiezen om de sneller ladende website bovenaan te zetten. Net zoals een andere jury (Consumentenbond) credits geeft aan een gemiddeld kortere wachttijd aan de kassa bij het rangschikken van de beste supermarkt. Is een kort wachttijd dan alles? Nee, maar het telt wel mee.
- Begin met een “licht” en minimalistisch thema dat geroemd wordt om de snelheid
- Installeer niet te veel plugins op je website: deze maken je website logger en meer kwetsbaar
- Upload geen foto’s in volle resolutie en beperkte compressie, want die laden sloom (lees meer in deze blogpost)
- Technieken als “lazy load” (onder de fold laden) en cache zijn makkelijk in te stellen via allerlei betaalde en gratis plugins
Overige punten om rekening mee te houden
Ik zou nu nog letterlijk 100 tips kunnen geven, maar dat lijkt me niet nodig voor deze toegepaste gids. Wel wil ik benadrukken dat populaire systemen ook vaak doelwit zijn van hackers. En een gehackte website is om heel veel redenen niet wenselijk, maar ook omwille van je SEO. Ik heb vaker “subtiele” hacks gezien waarbij er wordt binnengedrongen in het systeem en allerlei links op je website worden geplaatst. Dit schaadt jouw betrouwbaarheid enorm, en dus haalt Google je uit de zoekresultaten. Hoe je je website dan kunt beveiligen? Daar heb je betaalde en gratis plugins voor die een groot deel van het werk voor je kunnen doen. Verder is het belangrijk om de versie van je CMS up to date te houden, van je thema én van je plugins.
Verder wil ik nog het belang van UX (User Experience) benadrukken. In het geval van SEO moet je dan denken aan leesbaarheid. Wil je dat je content wordt gelezen door bezoekers en zoekmachines? Maak het dan niet te ingewikkeld en verstop deze niet. Verder is de schaalbaarheid/mobielvriendelijkheid van je website heel belangrijk. Ik beveel altijd responsive websites aan. Maar ook hier weer goed nieuws: het systeem waar jij al mee werkt doet dit waarschijnlijk al automatisch voor je.
Heb je écht een technisch probleem, ga dan naar een specialist toe. Dit kan al heel snel heel complex worden. Een lamp vervangen kun je zelf, maar als er ook rook uit je motorkap komt ga je ook direct naar een gerenommeerde garage. Beetje dat idee.
2: De inhoud van je website
Wat eigenlijk veel belangrijker is dan de techniek van je website: de inhoud van je website. Dit gaat over waar je website werkelijk over gaat en wat de kwaliteit van deze inhoud is. Immers, je moet zoekmachines wel voeden met de juiste informatie. Als jij niet schrijft over jouw vakgebied, dan zullen geef je ze ook niet de kans om jou relevant te vinden over dat onderwerp.
Waar moet ik over schrijven?
Eigenlijk is het heel simpel: schrijf over wat je bent en wat je doet. Als je dat doet gaat het vaak al automatisch goed. Dat gezegd hebbende: het gaat ook heel vaak fout. Want alleen maar zeggen dat je “fotograaf” bent is doorgaans niet genoeg. Je bent namelijk een fotograaf uit een bepaald gebied. Voeg dat daar aan toe. Ben je er dan al? Waarschijnlijk nog niet. Want fotograaf is eigenlijk ook nog breed. Voeg daar een specialisme aan toe. Zo ben ik bijvoorbeeld goed vindbaar voor “bedrijfsfotograaf eindhoven”. Dat is dus al een heel stuk specifieker. En wat fotografen die al jarenlang hetzelfde doen als ik vaak niet eens weten: een synoniem voor “bedrijfsfotografie” is “zakelijke fotografie”. Klinkt zo simpel, maar dit wordt zo vaak vergeten. Eigenlijk moet je dus – naast je gevoel volgen – ook vooral naar data kijken. Binnen SEO noemen wij dit “zoekwoordenonderzoek”. In feite ben jij met SEO het volgende aan het doen:
- Analyseer waar behoefte aan is (vraag)
- Optimaliseer voor deze behoefte (aanbod)
Als de data jou laten zien dat er 100x per maand wordt gezocht naar het zoekwoord “bedrijfsfotografie tips”, dan is het wellicht interessant om daar iets voor te gaan maken: content of inhoud. Denk aan een blogpost met 10 tips voor betere bedrijfsfotografie. Een andere relevante vraag die je jezelf zou kunnen stellen achter een zoekwoord is wat de intentie en daarmee de commerciële waarde is van een bepaald zoekwoord. Je kunt je vast voorstellen dat tips m.b.t. bedrijfsfotografie meer een zoekwoord is dat concullega’s van je zullen gebruiken om beter te worden in de dienst die jij zelf ook aanbiedt. Een zoekwoord als “fotograaf inhuren” heeft weer een hele andere duidelijke intentie. Het is ook lang niet altijd duidelijk wie er achter een bepaald zoekwoord zit. Je zult hier zelf een inschatting in moeten maken.
Om achter zoekwoorden en zoekvolumen te komen kun je Google’s Keyword Planner gebruiken en de website KeywordTool.io. Helaas kent Google’s Keyword Planner de laatste jaren aardig wat beperkingen, maar is nog altijd handig. Inlog vereist en actieven Google Ads campagnes ook voor meer accurate data. De andere tool is makkelijker in gebruik en dien je meer te zien als inspiratie.
Zoekwoorden per type pagina
Wat mij betreft heb je verschillende soorten content op je website. Je homepage is je meest algemene pagina. Die optimaliseer je dus voor één zoekwoord dat samenvat wat jij doet. Vaak komt dat neer op de formule “[specialisatie] fotograaf [locatie]”. Denk dus aan “Portretfotografie Amersfoort”.
Daarnaast kan ik mij voorstellen dat je verschillende soorten portretfotografie aanbiedt. Je zou dan kunnen denken aan de volgende structuur voor je dienstenpagina’s:
- jouwdomein.nl/portretfotografie/zakelijk
- jouwdomein.nl/portretfotografie/particulier
Zo heb je 2 verschillende pagina’s welke een duidelijk afgebakend thema hebben. Zodoende kun je ook de pagina in kwestie specifiek optimaliseren over het onderwerp waar het over gaat. Voor je beeldvorming: je kunt per pagina in principe maar één thema optimaliseren. Let op: niet één zoekwoord, wel één thema. Zo passen de volgende zoekwoorden allemaal in hetzelfde thema en dus dezelfde pagina:
- bedrijfsfotograaf eindhoven
- bedrijfsfotografie eindhoven
- zakelijke fotografie eindhoven
Ik zou je niet aanbevelen om hier allemaal aparte pagina’s voor aan te maken.
Als laatste raad ik je aan op te bloggen. Het is hierbij belangrijk om een goede balans te vinden tussen “wat jij kwijt wilt” en waar jij denkt dat mensen daadwerkelijk naar opzoek zijn. Wat dat precies is, weet je nogmaals uit je zoekwoordenonderzoek. Je blog kan over van alles gaan. Ik kan mij voorstellen dat je een stuk wilt publiceren over “Waarom stockfotografie in 2021 niet meer kan”. Tenminste, mits dat is wat jij denkt. Lever goede informatie en gebruik daarbij ook betrouwbare bronnen. Op de eerste plaats ben je er om kennis te delen. Een mening verkondigen kan ook, maar kijk daar ook mee uit. Daarbij kun je ook nog een commerciële boodschappen hebben, maar doe dat enigszins subtiel op een blog. Zo sluit ik zelf vaak af met iets in de trant van: “heb je nog vragen, neem contact op”.
Hier onder vind je mijn top-10 meest bezochte pagina’s uit Google van de afgelopen 3 maanden. In het oranje heb ik alle blogberichten gemarkeerd. Kijk je naar de aantallen dan zie je al helemaal hoe groot het aandeel van het zoekverkeer op mijn blog is t.o.v. het totale verkeer.
3: De autoriteit van je website
Als het goed is heeft je website nu geen technische blokkades (meer) en is de inhoud (aanbod) tactisch afgestemd op je potentiële klanten (vraag). Nu de laatste – en vaak meest lastige – stap: autoriteit opbouwen. De eerdere stappen zijn dus intern en hebben puur betrekking op je website. Autoriteit is puur extern. Immers: wij van WC Eend adviseren WC Eend is natuurlijk niet goed genoeg voor Google. Je zult dus harder je best moeten doen om van buitenaf bevestiging te krijgen van jouw autoriteit.
Backlinks
Allereerst zijn backlinks nog altijd erg belangrijk. Backlinks zijn heel simpel: iedere externe website die naar je linkt. In feite in de gedachtegang als volgt: een backlink wordt gezien als een “stem” en is staat tot bepaalde hoogte garant voor een bepaalde geloofwaardigheid, betrouwbaarheid en autoriteit. Het proces van het vergaren van backlinks noemen we binnen SEO “Linkbuilding”. Dit kun je op heel veel verschillende manieren doen. Ik zal je hier onder een aantal concrete manieren geven die ik zelf ook veelvuldig met succes heb toegepast.
Gastbloggen is het bloggen op externe websites. Veelal heb je in je blog te mogelijkheid om te linken naar je eigen website (vaak in de bio van de auteur). Doe dat dan ook, dit soort links werken erg goed. Het is beter om bij 5 verschillende platformen één blog te schrijven en zodoende 5 “unieke” links te vergaren uit 5 verschillende domeinen, dan 5 keer te bloggen vanuit hetzelfde domein. Ga dus opzoek naar dit soort platformen en stel voor om op hun platform jouw kennis te delen. Vrijwel altijd staat hier geen financiële vergoeding tegenover, maar een beetje SEO Specialist weet dat zo’n link toch een flinke commerciële waarde vertegenwoordigd.
PR/media publicaties kun je ook inzetten om links te vergaren. Zo ben ik al vaker gepubliceerd geweest door bijv. DuPho, DigifotoPro en Budgetcam. In alle gevallen hadden zij iets interessants te melden over mijn onderneming. Denk aan een interview, een review of nieuws. Je kunt wachten totdat ze jou weten te vinden (en ook dat gebeurt, zie ook mijn laatste tip hieronder over het schrijven van goede content), maar je kunt redacties uiteraard ook zelf benaderen. Check na publicatie altijd even of ze ook echt naar je hebben gelinkt via een klikbare link (en ideliter met een relevante ankertekst)!
Inbreuk op je beelden kun je ook inzetten voor linkbuilding. Ik heb mijn beelden al vele malen onterecht gebruikt zien worden op het internet. Op social media begin ik niet eens aan (ook niet echt actief in), maar op websites is het vrij gemakkelijk om in deel van je beelden op te sporen. Ik doe dit gratis via CopyTrack. Je upload een paar honderd foto’s en wacht geduldig af. Als je een echte inbreuk hebt geconstateerd neem je netjes contact op met de betreffende partij en vraag je om een “bronvermelding”: een klinkbare link naar je website. Zelf heb ik nog nooit geld gekregen voor onrechtmatig gebruik van mijn beelden. Wel een aantal hele goede links.
Schrijf hele goede content en wacht geduldig af totdat het internet jou weet te vinden. Andere bloggers vinden het vaak fijn niet alles opnieuw te hoeven uitleggen en linken zodoende al vrij snel naar: wil je meer weten over ABC, lees dan deze blogpost van fotograaf XYZ. Let er dan wel op dat je publiceert op je eigen domein, want anders linkt zo’n blog naar een andere website dan de jouwe. Een linkbuilding strategie die hier op aansluit heet ook wel “link bait”: publiceer content waarvan je weet dat andere media dit goed op zullen pakken (en dus linken). Denk aan een zeer uitgebreid en relevant brancheonderzoek of een bijzondere infographic.
Reviews
Een ander belangrijk aspect van je autoriteit is letterlijk wat anderen over je zeggen. Reviews en recensies dus. Dus niet zomaar een citaat op je website (want dat is heel makkelijk te manipuleren), maar reviews verzamelen op externe websites. De allerbelangrijkste is Google zelf. Je kunt via een Google Maps listing reviews ontvangen van je klanten. Vraag hen hier dan ook regelmatig naar. Heb je nog geen Google Maps listing? Verifieer je onderneming dan via Google Mijn Bedrijf. Andere goede “third-party review aggregators” zijn Trustpilot en Kiyoh. Google is volledig gratis, voor de andere opties kun je ook een betaald abonnement nemen, welke ik je niet zal aanraden. Als laatste kan het ook zeker geen kwaad om reviews te verzamelen op social media platformen. Met name Facebook reviews voor jouw zakelijke bedrijfspagina zijn hierbij relevant. Vaak zie ik dat fotografen geen, of slechts enkele reviews hebben op Google en een heleboel op Facebook. Vanuit het SEO oogpunt hoort dit dus precies andersom te zijn.
Social Media
Het belang van veel volgers en actieve, drukbezochte social media profielen/pagina’s is al jaren een discussie binnen de SEO community. Zelf ben ik van mening dat social media niet echt belangrijk is voor SEO, ook al denk ik dat het zeker geen kwaad kan. Allereerst: social media volgers zijn verre van betrouwbaar en zeer makkelijk te manipuleren (en dit gebeurt dan ook op grote schaal). Dit als signaal nemen zou dus niet zo veel zeggen. Daarbij heeft Google weinig tot geen voet aan de grond bij social media platformen. Ze zijn immers geen eigenaar van Facebook en Instagram, waardoor ze ook maar beperkt gebruikers en data kunnen verifiëren op authenticiteit. Aan de andere kant kan het vast geen kwaad om er op social media “goed op te staan”. Misschien zegt het niet álles over je, maar wellicht toch wel iets. Dat gezegd hebbende: in negeer social media al mijn hele carrière en mijn SEO resultaten lijken er niet onder te lijden. Een wondermiddel voor je SEO zal het dus vast niet zijn, maar kwaad zal het vast ook niet kunnen.
Veelgestelde vragen over SEO
Is Local SEO belangrijk voor me?
Als fotograaf is Local SEO zéér belangrijk voor je. Een paar concrete actiepunten die je daarvoor zou kunnen doen zijn:
- Zorg voor een actuele en accurate vermelding op Google Maps (beheer je via Goole Mijn Bedrijf)
- Zorg er voor dat lokale websites naar je gaan linken en jou benoemen met je locatie en/of adresgegevens
- Zorg er voor dat je in de footer van je website overal je locatie terug laat komen, dit kan simpelweg door je adres uit te schrijven
- Zorg er voor dat jouw dienstenpagina’s op de juiste plekken ook nogmaals de juiste locatie vermelden
Moet ik SEO niet gewoon uitbesteden aan een specialist?
Dat kan, maar ik zou dat meestal niet doen. Allereerst is het erg duur als je het goed wilt doen. Daarbij kun je ook praktisch alles zelf doen, mits je je er een beetje in verdiept. Je zult zien, echt waar, dat het dan ook erg leuk is om te doen. Ik ben ook van mening dat de beste SEO specialist van een kleine onderneming, zoals een fotograaf, de eigenaar van de onderneming zelf is. De motivatie om al die kleine actiepunten consequent door te voeren, kan eigenlijk alleen jij zelf doen. Bloggen kun je in theorie uitbesteden, maar moet je dat wel willen? Er wordt namelijk namens jou geschreven over zeer specialistische zaken. Áls je al iets wilt uitbesteden binnen SEO zou ik denken aan:
- Maatwerk advies zodat je wat actiepunten hebt om zelf door te voeren
- Zeer specialistische technische vraagstukken: vaak een eenmalige en permanente fix
- Linkbuilding kun ook (deels) uitbesteden omdat dit zeer tijdrovend en moeilijk is in de praktijk
Als je interesse hebt in SEO hulp kun je altijd contact met mij opnemen. De kans is erg groot dat ik je zou koppelen aan iemand uit mijn netwerk omdat ik eigenlijk al jaren geen SEO trajecten meer aanneem.
Waar kan ik meer leren over SEO?
Dat kan op zeer veel manieren. Hieronder een lijst met goede bronnen op het gebied van SEO:
- Blog van Moz: hier heb ik praktisch alles geleerd over SEO als SEO Specialist
- Backlinko.com is ook een gigantische bron aan informatie
- YouTube is zijn algemeenheid is een goede bron
Ektor Tsolodimos
Ektor Tsolodimos is oprichter en eigenaar van Epsilon Studios. Je kunt zijn werk ook volgen via Instagram en LinkedIn.